
By: Sadık Nazik / 0 comment
Ürün Yönetimi’nde Müşteri Memnuniyeti Dışında Neler Ölçülebilir?
Yazılım alanında veya başka bir sektörde, bir ürün kullanıcının kullanımına sunulduğunda genelde müşteri memnuniyet anketleri yapılır. Bu anket genelde ürünün kullanımından müşterinin ne kadar memnun olduğunu, ürünün en çok kullanılan ve faydalı yanlarını, ürünü geliştirmek için ne yapılabileceğini, ürünü başkalarına tavsiye edip etmeyeceklerini, tekrar satın alma düşüncelerinin olup olmadığını sorar. Müşteri memnuniyetinden çıkan sonuçlar çoğu şirket için ürünün başarısını ifade eder.
Müşteri memnuniyeti, ürünün başarısı anlamında önemli faktörlerden biridir ancak hızlı değişen ve rekabetin yüksek olduğu piyasa koşullarında müşteri memnuniyeti tek kriter olarak yetersizdir. Ürünün piyasa koşullarındaki gidişatını daha sağlıklı değerlendirmek için, ürünü farklı yönleriyle sürekli olarak ölçmek gerekmektedir. Bunun dışında, ürüne zaman içinde eklenen özelliklerin de ürünün beklenen düzeyde değerini arttırıp arttırmadığı da bu sürekli ölçümler sayesinde kontrol edilebilir.
Kısaca sonuçları ölçmek ve sürekli bir döngü şeklinde iyileştirmeler yapmak özellikle çevik süreçleri olan ürünlerin yönetiminde oldukça önemlidir.
Bu ölçümleri nasıl yapabileceğimize gelince; 4 farklı ölçüm seçeneğinden bahsetmek istiyorum.
1-MEVCUT DEĞER (Current Value – CV)
Şu anda müşteri üründen memnun mu? Ürün, kullanıcıların sorununu çözdü mü? Şirketteki çalışanlar çalışmaktan mutlu ve motive mi? Sponsorlar iyi bir yatırım getirisi alıyor mu?
Bunlar, sorulabilecek sorulardan sadece birkaçı. Mevcut değeri ölçmenin amacı, ürünün şu anda nerede olduğunu anlamak ve gelecekteki geliştirmelerin başarılı olup olmayacağını belirleyebilen veriler üretmektir. Şu anki değeri ölçmez isek, 2 ay sonra ürüne eklediğimiz yeni bir özelliğin ürüne değer katıp katmadığını anlayamayız.
Örneğin bu değer çalışan başına düşen kar ile ölçülebilir. Ürünün değerinin kişi sayısı arttıkça artıp artmadığını bu şekilde görebiliriz. Bir diğer ölçüm yöntemi ise en başta bahsettiğimiz müşteri geri dönüşleridir.
2- PİYASAYA ÇIKMA ZAMANI (Time-To-Market – T2M)
Değişim, bazı sektörlerde çok hızlı olmakta ve buna ayak uydurmak için, ürünü piyasaya ne kadar hızlı sürebildiğimizi ölçmemiz gerekmektedir. Burada amaç bu zamanı kısaltmaktır ama önce performansımızı bilmemiz gerekir. Ürünün yeni versiyonlarını piyasaya ne kadar sık çıkarırsak ürünü değişen şartlara adaptasyon şansı o kadar fazla olur. Burada ürünün piyasaya yeni versiyonlarını çıkarma frekansımızı ölçebiliriz.
3- İNOVASYON YETENEĞİ (Ability To Innovate – A2I)
İnovasyon yeteneği, şirketin yeni ve yenilikçi fikirler ortaya koyma yeteneğini ölçmeye çalışır. Bu yüzden şu soruyu sormalıyız: Yenilik yaratmada ve yeni bir değer sunmada etkili miyiz yoksa çoğu zaman sadece işi yöneterek ayakta kalmasını sağlamak için mi zaman harcıyoruz?
Örneğin ürünü geliştiren ekip, toplantılara veya diğer örgütsel görevlere harcadıkları zamana kıyasla ürün üzerinde çalışmak için ne kadar zaman harcıyor? Bunların birbirine oranını ölçmek değerlidir. Ya da üründe çıkan hatalar o kadar fazla ki bizi ürünü yenilikçi bir biçimde geliştirmekten alıkoyuyor da olabilir. Bu sebeple üründe çıkan hata sayılarını zamana göre ölçmek de önem kazanmaktadır.
4-GERÇEKLEŞMEMİŞ DEĞER (Unrealized Value – UV)
Gerçekleşmemiş değer, bir ürünün gelecekte müşterilere sunabileceği potansiyel değeri ortaya çıkarır. Düşük mevcut değere ve yüksek gerçekleşmemiş değere sahip bir ürün, büyük bir pazar potansiyeline işaret edebilir. Öte yandan, bir ürünün mevcut değeri yüksek ve gerçekleşmemiş değeri düşükse, ürüne yatırım yapmaya değer olmayacaktır.
Bu ölçümü ise örneğin Müşteri Memnuniyet Boşluğu‘nu ölçerek yapabiliriz. Yani müşterinin beklediği ürün ile kullandığı ürün arasındaki fark ne kadar? Bunun mümkün olduğunca az olması gerekir.
Yukarıda bahsettiğimiz ölçümler yanında pek çok ölçüm bulunmaktadır. Bunları KAYNAKLAR kısmındaki yazıdan bulabilirsiniz. Ürün yönetiminde piyasa koşulları ile rekabet edebilmek için ürünün durumunu ve üzerine yapılan her geliştirmeyi somut verilerle takip ediyor olmak ve buna göre aksiyon almak ürünün piyasadaki yerini sağlamlaştıracak faktörlerdendir.
KAYNAKLAR : https://www.scrum.org/resources/evidence-based-management-guide
YAZAR: Aslı Kılıç, MSc, Scrum Master, ISTQB®